Quan hệ Nhật Bản - Philippines từ sau chiến tranh lạnh đến nay

http://repository.vnu.edu.vn/handle/VNU_123/33937

Mời các bạn tìm hiểu luận văn “Quan hệ Nhật Bản - Philippines từ sau chiến tranh lạnh đến nay” của tác giả Lê Quang Cường tại đường link http://repository.vnu.edu.vn/handle/VNU_123/33937

Từ sau Chiến tranh Lạnh, tình hình thế giới có những thay đổi hết sức nhanh chóng, trật tự thế giới đa cực đang hình thành rõ rệt, trong đó Nhật Bản đang nỗ lực phục hồi và duy trì vị trí cường quốc về kinh tế, cũng như cố gắng trở thành nước lớn về chính trị và quân sự. Bên cạnh đó, Nhật Bản cũng tích cực mở rộng quan hệ ngoại giao với các nước, các khu vực trên thế giới nhằm khẳng định vị trí, vai trò tại khu vực, cũng như cạnh tranh với Trung Quốc bằng chính sách ngoại giao đa phương và củng cố quan hệ đồng minh chiến lược với Mỹ.

Việc Nhật Bản chuẩn bị dư luận sửa đổi Hiến pháp năm 1947, nhằm tăng cường sức mạnh cho liên minh Nhật - Mỹ, hỗ trợ chiến lược “tái cân bằng” của Mỹ tại châu Á - Thái Bình Dương là một trong những động thái nhằm củng cố liên minh này. Theo đó, “quyền phòng vệ tập thể” bên ngoài lãnh thổ được thể hiện trong Luật an ninh mới (Quốc hội Nhật Bản thông qua vào tháng 9/2015) được Nhật Bản xác định không chỉ đối với đồng minh Mỹ mà còn với những quốc gia Đông Nam Á khác, như: Philippines, Malaysia, Indonesia… Qua đó, giúp Nhật Bản thuận lợi hơn trong việc cạnh tranh với Trung Quốc, khẳng định vai trò nước lớn tại khu vực, cũng như tiến tới trở thành “cường quốc bình thường”- một cường quốc về kinh tế, quân sự và chính trị.

Kể từ khi kết thúc Chiến tranh Lạnh đến nay, Nhật Bản và Philippines đã phát triển quan hệ gần gũi hơn trong thời gian qua bất chấp lịch sử quan hệ giữa hai nước. Sự hội tụ các lợi ích địa-chiến lược và kinh tế đã giúp cả Nhật Bản và Philippines vượt qua những ký ức cay đắng trong quá khứ và xây dựng mối quan hệ đối tác chiến lược mới đầy sôi động. Hai nước đã trở nên gần gũi với nhau hơn nhờ các mối quan hệ sâu rộng trên tất cả các lĩnh vực, nhất là hợp tác về kinh tế và quốc phòng có nhiều tiến triển.

Trong bối cảnh Nhật Bản tăng cường hợp tác với Philippines, nhất là việc tích cực can dự vào vấn đề Biển Đông, mà Việt Nam và Philipines là những nước có lợi ích ở Biển Đông, điều đó sẽ buộc Trung Quốc phản ứng theo nhiều hướng khác nhau, trong đó có cả việc tăng cường hợp tác trên tất cả các lĩnh vực để giữ và phát huy ảnh hưởng của mình ở khu vực.   Theo đó, cả Nhật Bản và Trung Quốc sẽ đều tích cực tham gia vào các cơ chế hiện có  của ASEAN, các sáng kiến đa phương, hỗ trợ về kỹ thuật và đóng góp cho sự phát triển kinh tế của các quốc gia ASEAN. Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội, cách tiếp cận của Nhật Bản cũng tạo ra một số thách thức. Quan điểm, mối quan hệ với Nhật Bản và Trung Quốc của các quốc gia ASEAN nói chung và Philippines nói riêng là khác nhau. Chính sự khác biệt này có thể sẽ tạo ra sự chia rẽ trong nội khối ASEAN, cản trở sự đoàn kết nội khối trong giải quyết các vấn đề khu vực, nhất là vấn đề Biển Đông.

 

Trong tương lai, quan hệ kinh tế và quốc phòng giữa Nhật Bản và Philippines sẽ tăng tiến mạnh mẽ hơn nữa, căn cứ vào những cam kết từng được hai bên đưa ra như thỏa thuận về việc chuyển giao công nghệ và thiết bị quốc phòng, tăng cường đào tạo và tập trận song phương và đa phương, cũng như những cam kết mà hai nước đã thỏa thuận trong chuyến thăm Nhật  Bản (10/2016) của Tổng thống Duterte.