Điều tra mức độ ô nhiễm Mangan tại một số khu vực thuộc đồng bằng sông Hồng

Giới thiệu Đề tài NCKH: Điều tra mức độ ô nhiễm Mangan tại một số khu vực thuộc đồng bằng sông Hồng

Nhóm tác giả: Phạm Thị Kim Trang; Vi Thị Mai Lan; Đào Mạnh Phú

Bộ sưu tập: Đề tài cấp ĐHQGHN và Quốc gia (LIC)

http://repository.vnu.edu.vn/handle/VNU_123/23591

Mangan là một trong những nguyên tố vi lượng cơ bản của sự sống, giữ nhiều vai trò quan trọng trong cơ thể như: tác động đến sự hô hấp tế bào, sự phát triển xương, chuyển hóa gluxit và hoạt động của não. Mn có hàm lượng cao trong ty lạp thể làm chất xúc tác cùng các enzym, tham gia vào một số quá trình như: tổng hợp axít béo và chlesterol, sản xuất hooc môn giới tính, tác động đến sự chuyển hóa của tuyến giáp. Mn kết hợp với vitamin K tham gia vào quá tình tổng hợp prothrombin gây ảnh hưởng đến quá trình đông máu. Mn tham gia tổng hợp protein, cholesterol và tương tác với acid nucleic. Mn làm giảm glucose huyết nhưng lại tham gia phản ứng tạo ra glucose từ các phân tử khác.

Ở động vật thí nghiệm, thiếu mangan dẫn đến chậm tăng trưởng, bất thường xương, gây sai sót trong quá trình chuyển hóa cacbohydrat và chất béo. Mangan cũng đóng vai trò quan trọng trong tổng hợp lignin, chuyển hóa axít thephenolic và trong quá trình quang hợp ở thực vật.

Mặc dù không gây ra các tác động trực tiếp đến sức khỏe con người, nhưng nếu tiếp xúc, ăn uống, sử dụng nguồn nước có nhiễm Mangan trong thời gian dài cũng để lại những hậu quả xấu, đặc biệt là đối với hệ thần kinh.

Nguồn nước bị nhiễm Mangan có các biểu hiện rất rõ ràng, dễ dàng nhận biết bằng cảm quan:

• Nước có màu đục
• Mùi tanh khó chịu
• Lớp cặn có màu đen, thường bám vào đáy và thành bồn chứa

 

Một nghiên cứu mới đây về nước ngầm tại đồng bằng sông Hồng cho thấy nguồn nước ngầm ở miền Bắc Việt Nam bị nhiễm thạch tín và Mangan ở mức độ rất cao, gây nguy hiểm đến sức khỏe người sử dụng.

Tác hại và hiện trạng nhất là bà con ở tỉnh Hà Nam, một số xã thuộc tỉnh Hà Nam thì có vậy, bà con ở đây bị chân tay lở loét.

Nguyên nhân chủ yếu gây ô nhiễm kim loại nặng là quá trình đổ vào môi trường nước chất thải công nghiệp và nước thải độc hại không xử lý hoặc xử lý không đạt yêu cầu. Ô nhiễm nước bởi kim loại nặng có tác động tiêu cực tới môi trường sống của sinh vật và con người bởi kim loại nặng có Hg, Cd, Pb, As, Sb, Cr, Cu, Zn, Mn, Fe, v.v… thường không tham gia hoặc ít tham gia vào quá trình sinh hóa của các thể sinh vật và thường tích lũy trong cơ thể chúng. Kim loại nặng tích lũy theo chuỗi thức ăn thâm nhập và cơ thể người. Nước mặt bị ô nhiễm sẽ lan truyền các chất ô nhiễm vào nước ngầm, vào đất và các thành phần môi trường liên quan khác.